Zalecenia dietetyczne dla osób z cukrzycą typu 2
Skład diety
Węglowodany: powinny zapewnić 40-50% wartości energetycznej diety. Źródłem węglowodanów powinny być przede wszystkim produkty o niskim indeksie glikemicznym (<50):
- produkty zbożowe – szczególnie te bogate w błonnik (np. razowe pieczywo, kasza gryczana) oraz nasiona roślin strączkowych (fasola, groch, soja soczewica);
- warzywa – należy spożywać je w ilości 350-500 g na dobę. Mają niewielką wartość energetyczną, dają uczucie sytości, są źródłem witamin, składników mineralnych i błonnika;
- surówka, którą należy jeść do każdego posiłku;
- owoce – należy je spożywać w ilości 200 – 300 g na dobę (pamiętając o wliczaniu ich do ustalonej ilości wymienników węglowodanowych w danym posiłku). Są one także dobrym źródłem błonnika pokarmowego.
Tłuszcze: powinny zapewnić 30-35% wartości energetycznej diety:
- bardzo korzystne jest zwiększanie spożycia wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3, najlepiej w postaci tłustych ryb morskich. Bogatym źródłem pokarmowym tych kwasów są: łosoś, makrela, tuńczyk, śledź, halibut, sardynki; pożądane jest spożywanie tych ryb 2-3 razy w tygodniu w ilości 200g;
- do przygotowania potraw należy wybierać olej rzepakowy i oliwę z oliwek;
- należy unikać spożywania ryb wędzonych;
- zawartość cholesterolu w diecie nie powinna przekraczać 300 mg dziennie (produkty bogate w cholesterol to np. podroby, masło, śmietanka kremowa, żółtko jaja kurzego (nie należy spożywać więcej niż 2 jaja w tygodniu);
- należy maksymalnie ograniczyć spożycie izomerów trans kwasów tłuszczowych.
Białka: udział energetyczny białek w diecie powinien wynosić 15-20%, przy czym stosunek białka zwierzęcego do białka roślinnego powinien wynosić co najmniej 50/50; podaż białka w diecie powinna wynosić co najmniej 0,8g/kg należnej masy ciała;
- spożywając produkty białkowe (np. mleko, wędliny, sery), należy pamiętać, aby zawierały jak najmniej tłuszczu;
- dobrym źródłem białka pochodzenia zwierzęcego są np. ryby morskie, drób chudy bez skóry, chude mięso, chude wędliny, mleko i przetwory mleczne odtłuszczone;
- należy unikać wieprzowiny i tłustego drobiu (gęsi, kaczki).
Witaminy i makroelementy: suplementacja witamin lub mikroelementów u chorych, u których nie stwierdza się ich niedoborów, jest niewskazana.
Alkohol: spożywanie alkoholu przez chorych na cukrzycę nie jest zalecane;
- alkohol hamuje uwalnianie glukozy z wątroby i w związku z tym jego spożycie (zwłaszcza bez przekąski) może sprzyjać rozwojowi niedocukrzenia;
- alkoholu szczególnie nie powinni spożywać chorzy z dyslipidemią (hipertriglicerydemią), neuropatią i z zapaleniem trzustki w wywiadzie.
Sól kuchenna: dopuszczalnie jej spożycie to 5-6 g dziennie (1 mała łyżeczka).
- oznacza to konieczność zmniejszania zastosowania soli przy przyrządzaniu posiłków, unikania słonych produktów sprzedawanych w postaci gotowej do spożycia oraz dosalania potraw bezpośrednio przed spożyciem;
- osoby z umiarkowanym nadciśnieniem tętniczym (NT) powinny ograniczyć spożycie soli do 4,8 g dziennie;
- osoby z nadciśnieniem tętniczym i nefropatią powinny z kolei ograniczyć spożycie soli do 4 g dziennie.